Γιατί Σαμποτάρεις τον Εαυτό σου; 5 Βήματα για να βάλεις τέλος στο Aυτο-Σαμποτάζ

Είμαι το μεγαλύτερο εμπόδιο, στα μεγαλύτερα όνειρά μου.

Η επίτευξη ενός στόχου έχεις τρία βασικά στάδια. Τον εντοπισμό του στόχου, την ανάλυση των βημάτων προς αυτόν και τη δράση. Πολλές φορές τυχαίνει να ξέρουμε ακριβώς τι είναι αυτό που θέλουμε και τον τρόπο να το πετύχουμε. Έχουμε διαβάσει πολλά τσιτάτα για αυτοβελτίωση, έχουμε δει και ένα δυο βίντεο με εμψυχωτικά λόγια, θεωρητικά έχουμε όλη τη γνώση και τα εφόδια για να προχωρήσουμε.

Κάποιες φορές το πράγμα κολλάει εκεί. Εκεί όπου το μόνο εμπόδιο είναι.... ο εαυτός σου. Εκεί που ξεκινά το σαμποτάζ.

«Από Δευτέρα θα ξεκινήσω υγιεινή διατροφή» λέμε. «Όταν γυρίσω από διακοπές θα ξεκινήσω τρέξιμο, τον άλλον μήνα θα παραιτηθώ από τη δουλειά μου, με τον καινούριο χρόνο θα κάνω αποταμίευση (...)» υποσχόμαστε φορτώνοντας με «θα» το κοντινό μέλλον. Πώς όταν το κοντινό μέλλον γίνεται παρόν καταφέρνουμε και βρίσκουμε ένα σωρό λόγους να ξεφύγουμε από τις υποσχέσεις;

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΥΤΟ-ΣΑΜΠΟΤΑΖ

Αυτο-σαμποτάζ είναι η πράξη του να υπονομεύεις τον εαυτό σου, τις περισσότερες φορές υποσυνείδητα. Πώς το καταφέρνεις; Οι τρόποι είναι πολλοί και διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Για εμένα μπορεί να είναι μέσω της αναβλητικότητας, για εσένα να είναι το να συνεχίζεις να κάνεις κάτι που ξέρεις ότι σε βλάπτει. Το κοινό σημεία και στις δύο περιπτώσεις είναι η έλλειψη λογικής αιτίας ή εξωτερικού εμποδίου προς την επίτευξη του εκάστοτε στόχου. Με άλλα λόγια δεν υπάρχει καμιά λογική δικαιολογία, αλλά εμείς κάπως καταφέρουμε και βρίσκουμε πολλές.

Φταίνε οι άλλοι, ο καιρός δεν ήταν ευνοϊκός, είχε αέρα, δεν πρόλαβα, δεν ήταν το σωστό timing και όλα αυτά που ξέρετε και ξέρω. Και δεν μιλώ για τις φορές που όντως κάποιο από αυτά ίσχυε. Μιλώ για αυτές όπου όλοι οι συνθήκες ήταν ευνοϊκές αλλά εμείς επιλέξαμε να μη κάνουμε το βήμα.

ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΗΓΑΖΕΙ;

Γιατί όμως να μη το κάνουμε το βήμα; Τι κάνει κάποιον να μη θέλει το ίδιο του το καλό; Πώς μπορούμε και υπονομεύουμε τον εαυτό μας;

Έλλειψη Αυτοπεποίθησης - Φόβος της Επιτυχίας ή Αποτυχίας

Ένας από τους πιο βασικούς λόγους για αυτο-σαμποτάζ είναι η έλλειψη αυτοπεποίθησης. Αρνούμαστε να κάνουμε το επόμενο βήμα από φόβο ότι δεν θα μπορούμε να ανταπεξέλθουμε. Πιστεύουμε ότι δεν θα καταφέρουμε να επιτύχουμε ή ότι και να επιτύχουμε δεν θα φανούμε αντάξιοι των προσδοκιών. Έτσι μένουμε στην αδράνεια και στην στασιμότητα.

Φόβος για το άγνωστο

Όλοι έχουμε κάποια όρια μέσα στα οποία νιώθουμε βολικά και άνετα, το comfort zone μας. Η εξέλιξη συμβαίνει έξω από αυτά, στο άγνωστο. Αυτό είναι που πολλοί από εμάς φοβόμαστε και έτσι επιλέγουμε το κολύμπι στα ρηχά γνωστά νερά. Μπορεί να βγούμε λίγο προς τα έξω, να φοβηθούμε και να γυρίσουμε προς τα πίσω. Έτσι ο φόβος για το άγνωστο, η αμηχανία που νιώθουμε μπροστά σε πράγματα που δεν ξέρουμε, μας κάνει να δημιουργούμε εμπόδια για τον εαυτό μας.

Αίσθηση ελέγχου

Ένας άλλος λόγος είναι η προσωρινή αίσθηση ελέγχου. Σαμποτάροντας μια κατάσταση και έπειτα «σώζοντάς την» αισθανόμαστε ότι έχουμε την εξουσία πάνω στο αποτέλεσμα, ότι εμείς επιλέξαμε κάτι να μη πάει καλά, παρόλο που μπορεί να μας ζημιώσει. Με αυτόν τον τρόπο όταν αποτύχουμε λέμε στον εαυτό μας ότι δεν φταίμε, γιατί στην πραγματικότητα δεν προσπαθήσαμε. Μια τέτοια αποτυχία είναι πιο ευκολοχώνευτη από μια που έπεται της προσπάθειας.

Για παράδειγμα μπορεί να σου έχουν αναθέσει μια εργασία. Ίσως την αναβάλλεις γιατί βαθιά μέσα σου πιστεύεις ότι δεν μπορείς να την φέρεις εις πέρας όσο καλά θα ήθελες. Γνωρίζεις ότι με το να την καθυστερείς η έλλειψη χρόνου μόνο κακό μπορεί να κάνει στην ποιότητά της, όμως το κάνεις γιατί μπαίνεις σε θέση ελέγχου του αποτελέσματος μιας και εσύ ήσουν αυτός που επέλεξε να την κάνει τελευταία στιγμή.

Υπηρετούμε πιστά έναν ρόλο

Μεγαλώνουμε και χτίζουμε έναν χαρακτήρα, κάνουμε δικά μας όσα μας λένε ότι είμαστε και όσα συμπεραίνουμε από τις καταστάσεις ότι ήμαστε. Καταλαβαίνουμε τι μπορούμε και τι δεν μπορούμε να κάνουμε, τι μας αρέσει και τι όχι, ξέρουμε τα όσα μας χαρακτηρίζουν. Αυτό δεν είναι κακό, είναι μάλιστα απολύτως φυσικό για τον άνθρωπο. Όταν όμως δεν αντιλαμβανόμαστε ότι είναι στο χέρι μας να αλλάξουμε αυτά τα χαρακτηριστικά, να απαρνηθούμε τον σημερινό μας ρόλο, φτάνουμε να τον υπηρετούμε με κάθε κόστος.

Σαμποτάρουμε τον εαυτό μας έτσι ώστε να μοιάζει με όσα νομίζουμε ότι είμαστε. Δεν τον αφήνουμε να εξελιχθεί, μόνο και μόνο για να επιβεβαιώνουμε διαρκώς το τρέχον προφίλ μας. Μπορεί σε όλη μας τη ζωή να νομίζαμε ότι είμαστε δύσκολοι στο να χτίσουμε φιλίες, παρόλο που το θέλαμε πολύ. Ίσως γιατί μας είπαν αντικοινωνικούς και εσωστρεφείς ως παιδιά, αδιάλλακτους και δύσκολους ως εφήβους. Έτσι κάνουμε ότι μπορούμε ως ενήλικες για να προστατέψουμε αυτήν την εικόνα.

FUN FACT (όχι τόσο fun): μέχρι την ηλικία των 7 έχουμε ήδη διαμορφώσει στο υποσυνείδητο την άποψη που έχουμε για τον εαυτό μας

που οδηγεί;

Είναι αυτονόητο το να πούμε ότι το αυτο-σαμποτάζ καταστρέφει οποιαδήποτε ευκαιρία για επιτυχία. Βάζουμε τους στόχους στην απέναντι όχθη και ξέρουμε ότι η σκάλα που χτίσαμε είναι ερείπιο. Πέρα από την αίσθηση ανικανότητας που νιώθουμε κάθε φορά που σπρώχνουμε τον εαυτό μας στην αποτυχία, υπάρχουν και οι τύψεις. Γιατί βαθιά μέσα μας (ή και όχι τόσο βαθιά) γνωρίζουμε ότι πάλι δεν δώσαμε το 100%, κρατήσαμε κάτι πίσω, συνωμοτήσαμε ενάντια στον εαυτό μας. Οι τύψεις αυτές συνήθως οδηγούν σε ντροπή και απογοήτευση.

πώς να αντιμετωπίσεις το αυτο-σαμποτάζ;

Πώς αλλάζει μια τόσο καλά εδραιωμένη συνήθεια; Πώς μπορούμε να φέρουμε τον εαυτό μας στο σημείο όπου αβίαστα κάνουμε επιλογές που συμβαδίζουν με τα θέλω μας και την καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας;

Παρακάτω θα βρεις 5 βήματα για να αντιμετωπίσεις το αυτο-σαμποτάζ, παίρνοντας πίσω την ευθύνη των επιλογών και της ζωής σου.

1. Εξέτασε τη συμπεριφορά σου

Μερικές φορές είναι δύσκολο να εντοπίσουμε κάτι που έχει γίνει ένα με εμάς. Μπορεί να μην αναγνωρίζουμε μια τοξική συμπεριφορά μας πολύ απλά γιατί την έχουμε συνηθίσει και τη θεωρούμε φυσιολογική και μέρος του εαυτού μας.

Για να σε βοηθήσω σκέψου κάποιον στόχο που έχεις θέσει εδώ και καιρό και δεν μπορείς να φτάσεις, χωρίς κάποια προφανή αιτία. Χρειάζεται να πάρεις κάποια απόφαση που δεν παίρνεις; Υπάρχει κάποια δραστηριότητα ή εργασία που σου προκαλεί δυσαρέσκεια επειδή ξέρεις ότι θα μπορούσες να την είχες κάνει ή να την είχες κάνει καλύτερα;

2. αντιμετώπισε τους φόβους σου - τι σε σταματά;

Αφού εντοπίσεις το μοτίβο συμπεριφοράς, σκέψου τους στόχους σου, αυτούς που αμελείς. Πώς τους βλέπεις; Ίσως νιώθεις κατώτερός τους, ίσως τους φοβάσαι. Βρες την πηγή αυτών των συναισθημάτων, τη ρίζα του φόβου και αντιμετώπισέ την. Θέσε μια απλή αλλά αποτελεσματική ερώτηση στον εαυτό σου.

«Ποιο είναι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί;»

Δες αν το χειρότερο σενάριο είναι διαχειρίσιμο και σκέψου πώς θα μπορούσες να το αντιμετωπίσεις σε περίπτωση που βρεθεί μπροστά σου. Κάτι τέτοιο θα σου δώσει θάρρος για το επόμενο βήμα.

Όταν αντικρίζουμε, έστω και θεωρητικά, τον χειρότερο φόβο μας τον απομυθοποιούμε.

3. Κάνε φίλο σου τον χρόνο

Ο φόβος μεγαλοποιείται με τον χρόνο. Μείωσε την απόσταση από τη θεωρία στην πράξη. Αν είσαι στο σημείο που ξέρεις ακριβώς ποιο είναι το επόμενο βήμα και έχεις όλα τα εφόδια για αυτό, μη το καθυστερείς. Νιώθουμε ωραία όταν ξέρουμε ότι όποτε θέλουμε μπορούμε να αναλάβουμε δράση, ότι είναι στο χέρι μας, είναι μια μορφή εξουσίας. Όσο όμως αφήνουμε κάτι τόσο μας αφήνει. Ο λαός λέει «στη βράση κολλάει το σίδερο» και δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω.

4. Μην επαναπαύεσαι - να θυμάσαι τι θέλεις

Πολλές φορές φτάνουμε πολύ κοντά στην πηγή και τελικά αποφασίζουμε να μην πιούμε νερό. Χωρίς να το θέλουμε, καθοδηγούμενοι από τον φόβο της επιτυχίας ή αποτυχίας, συμβιβαζόμαστε με το λίγο και μένουμε πίσω.

Επέλεξε να μην ακούσεις τη φωνή στο μυαλό σου που βρίσκει δικαιολογίες, σώπασέ την. Να θυμάσαι τι θέλεις. Αν πιστεύεις ότι δεν θα το καταφέρεις, βάλε ανθρώπους στον κύκλο σου και μπες σε καταστάσεις που στο υπενθυμίζουν. Βρες τα σκαλοπάτια και ακολούθησε τα με πειθαρχία και επιμονή. Ξέχνα για λίγο τον μεγάλο στόχο και ολοκλήρωσε αυτά.

5. Σπάσε τον κύκλο της αρνητικότητας

Αν παλεύουμε να αποδείξουμε ότι δεν είμαστε καλοί σε κάτι ποτέ δεν θα γίνουμε καλοί σε αυτό. Πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που βλέπουμε και που μιλάμε για τον εαυτό μας για να μπορέσουμε να βγούμε από τον φαύλο κύκλο. Δεν υπάρχει το «πάντα», το «ποτέ», το «αποκλείεται». Οι απόλυτες λέξεις μας περιορίζουν και στενεύουν τα όρια της εξέλιξής μας. Δες στον εαυτό σου όλες τις πιθανότητες. Αυτός που είσαι τώρα δεν είναι παρά ένας ρόλος που οι συνθήκες σου έμαθαν να παίζεις. Η αλλαγή είναι ένας διακόπτης στον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα. Αγκάλιασε όλες τις πτυχές σου.

Είμαστε τα πάντα και τίποτα.

Κλείνοντας...

Το αυτο-σαμποτάζ βοηθά στο να αποφύγουμε τον πόνο. Μας κρατά ασφαλείς αλλά και μικρούς. Στην δυσκολία και στο άγνωστο βρίσκεται η εξέλιξη. Στην αναζήτηση του υπερανθρώπου που μπορεί να γίνει μόνο έξω από την άνεσή μας. Εκεί που νιώθουμε περισσότερο άβολα και αμήχανα.

Είναι χρέος μας η ανακάλυψη και αξιοποίηση των δυνατοτήτων μας. Το χρωστάμε στην ζωή και στους γύρω μας.

Κάτι παραπάνω για να δεις. Συνέντευξη σε μια ψυχολόγο και μία υπνοθεραπεύτρια σχετικά με το αυτο-σαμποτάζ.